Rakkertje, onze viervoeter, is rond de jaarwisseling altijd van slag. Al dat geknal vindt hij maar niets, en hij is niet de enige. Wat me opvalt is dat hij bij elke knal enorm begint te trillen. Ik dacht dat het een teken van angst was, en dat is indirect ook zo. Echter het trillen blijkt zijn manier te zijn om de spanning, in dit geval veroorzaakt door het knalvuurwerk, te ontladen, leerde ik van Ceasar Milan. Nu blijkt dat het ook zo werkt voor mensen. Deze methodiek heet TRE®, Tension, Releasing Exercises, oftewel spanning ontladende oefeningen. Daar wil ik meer van weten dus ik neem contact op met Tim Goedvolk, eigenaar van Goed-Coaching en gecertificeerd TRE® provider.
Wat is TRE®?
TRE® is ontwikkeld door Dr. David Berceli en is een methode om diepliggende spierspanning te verminderen maar ook om deze te voorkomen. Het is gebaseerd op het principe dat stress, spanning en trauma niet alleen psychisch maar ook een fysieke component heeft. Wanneer je deze methode regelmatig toepast wordt je zenuwstelsel veerkrachtiger en daardoor ben je beter bestand tegen stressvolle situaties. En er is nog meer goed nieuws; het is een zelfregulerende methode die door iedereen zelfstandig of onder begeleiding kan worden beoefend. ‘De methode bestaat uit zeven eenvoudige oefeningen die het natuurlijk ontladingsmechanisme van het lichaam activeren en reguleren. Door de oefeningen achtereenvolgens uit te voeren komt de opgebouwde spierspanning vrij wat resulteert in het trillen van de spieren. Iedereen bouwt op zijn eigen manier spanning op en zal dit ook op zijn unieke manier kunnen loslaten’, zegt Tim.
‘Aangezien ons lichaam een nauwkeurig geschiedenisboek is van onze ervaringen, is het essentieel dat we het lichaam in het herstelproces betrekken’.
– David Berceli, grondlegger TRE® –
Dieren en stress
Wanneer een dier stress heeft kiest het voor de flight, fight of fright reactie. Wanneer het voor de eerste twee reacties kiest, rent of vecht hij de stress uit zijn lijf. De beweging zorgt ervoor dat hij zijn stress/angst kwijtraakt. Wanneer het kiest voor een fright reactie, kan het lichaam de energie die dit losmaakt in het lichaam niet kwijt. Het dier ontlaadt zich door te gaan trillen. Wanneer de trilling stopt, is het stressmoment ook verdwenen. De impala in dit filmpje wordt gegrepen door een luipaard. De luipaard schrikt van iets, laat de impala los en verdwijnt uit beeld. De impala blijft nog even doodstil liggen maar schudt dan letterlijk de spanning van zich af en gaat er dan ook als een haas vandoor.
Mensen, stress en TRE®
Dit ontladen van het lichaam is een natuurlijke eigenschap die wij mensen in de loop van de tijd zijn verleerd. Jammer want wij bouwen, zeker vandaag de dag, veel stress op en kunnen dit niet altijd kwijt. Het te lang vasthouden van spanning resulteert uiteindelijk in allerlei kwalen zoals slecht slapen, hoofdpijn, concentratieproblemen, spierspanning, een slechter functionerend immuunsysteem, angstklachten, depressie etc. Het beoefenen van TRE® kan je helpen de regie terug te nemen en je lichaam weer terug te brengen naar de oorspronkelijke staat, kalm en ontspannen, zoals het bedoeld is wanneer er geen ‘(denkbeeldige) tijger’ achter je aan zit.
Tim Goedvolk, Coach en gecertificeerd TRE® Provider
Als eigenaar, coach en trainer van Goed-Coaching helpt Tim mensen vitaler en weerbaarder te worden. Hij werkt o.a. met (top)sporters, mensen die aan vermoeidheidsziektes lijden en bedrijven die het welzijn van hun mensen hoog in het vaandel hebben staan. Ik ontmoet Tim op een vrijdagmiddag in een gezellige knusse Portugese lunchroom. Hoe is TRE® op jouw pad is gekomen? Vraag ik hem, terwijl we beide de net bestelde heerlijk geurende kop dampende thee aangereikt krijgen. ‘Ik was zelf in therapie waarbij duidelijk werd dat ik neuroses en angsten had overgehouden aan mijn jeugd. Ik ervaarde het als heel heftig om elke keer weer terug te gaan naar een bepaalde situatie. Mijn therapeut kwam toen met de suggestie om eens naar TRE® te kijken, omdat deze methodiek uitgaat van het nu, hoe de situatie nu is en hoe kan je ervoor zorgen om jezelf in het heden veilig te voelen. Dat vond ik interessant. Ik ging op zoek naar een coach en zag dat er op korte termijn een opleiding startte om TRE®-provider te worden. Ik vond, en vind het nog steeds, een mooie aanvulling op mijn coaching skills en ben de opleiding gaan volgen.
Ieder zijn eigen perceptie
Ik leg het uit aan de hand van een voorbeeld,’ zegt Tim. ‘We hebben allebei een perceptie van dit gesprek. We kunnen het erover eens zijn dat we in een veilige omgeving zijn, een broodje eten en op een prettige manier met elkaar in contact zijn. Toch zullen we dit moment beide anders ervaren, omdat we het op een andere manier beleven. Jij vanuit jouw perspectief, ervaring en kijk op de wereld, ik vanuit het mijne’. Ik knik want ik voel me eigenlijk helemaal niet ontspannen. Terwijl er eigenlijk niets aan de hand is. Ik zit in een gezellig klein en knus eetcafétje, met een fijne gast te knabbelen aan een heerlijk broodje. Ook qua drukte valt het erg mee. Niets aan de hand zou je zeggen…
90 % van TRE® heeft te maken met het feit dat jij leert hoe, wanneer en op welke manier jij weer grip kan krijgen op je gedachten, emoties en gedrag.
– Tim Goedvolk, eigenaar Goed-coaching –
Hoe kan ik in een ogenschijnlijke veilige omgeving toch spanning voelen?
‘Angst, trauma en stress verlopen via de neuroceptie, dat is wat het autonomie zenuwstelsel waarneemt als zijnde stressvol, angstig of misschien zelfs wel levensbedreigend’, zegt Tim. Dat neemt het volledig autonoom (zelfstandig) waar van onze perceptie. Dit zorgt ervoor dat je in een situatie kunt zitten zoals deze, waarbij je om je heen kijkt en er eigenlijk niets aan de hand is, maar toch staat je lichaam strak van de spanning. Er gaat bij mij een lampje branden. Dit zou wel eens te maken kunnen hebben met mijn angstgeheugen. Iets aan deze locatie of situatie herinnert mijn lichaam, zintuigen en mijn hele ZIJN, aan een gebeurtenis waar ik angstig was. Bijvoorbeeld die steekpartij in een kleine smalle kroeg waar ik niet kon vluchten tijdens een steekpartij (zie mijn E-book over angst). Dat was jaren geleden maar toch is die spanning blijkbaar nog springlevend in mijn lijf.
Hoe kan je TRE® inzetten om de spanning te ontladen?
Er zijn twee dingen die je kunt doen; ten eerste is het belangrijk om te onderzoeken hoe jij dit zelf kan reguleren. Met reguleren bedoel ik grip krijgen op je gedachten, emoties en gedrag. Kijkend naar TRE® betekent dit in veel gevallen een fysieke handeling, zoals releasen. Wanneer je jezelf vertrouwd genoeg voelt met mij, kunnen ook bekijken of we op dit moment samen iets kunnen bedenken waardoor je jezelf meer ontspannen gaat voelen. Dat noemen we co-regulering. Aangezien we nu samen in deze lunchroom zijn zou bijvoorbeeld met mij kunnen delen hoe je jezelf voelt op dit moment. Het uitspreken van hoe je jezelf voelt is al een vorm van ontlading. Bovendien kan je op deze manier iemand deelgenoot maken van de situatie waardoor de verbinding met de ander versterkt. TRE® gaat over regulering en co-regulering. Het gaat niet over het krijgen van een release, het trillen of tintelen van het lichaam. 90 % van TRE® heeft te maken met het feit dat jij leert hoe, wanneer en op welke manier jij weer grip kan krijgen op je gedachten, emoties en gedrag. Dat is het allerbelangrijkste. Iemand die het bewustzijn heeft om zichzelf te reguleren is in staat om op een relaxte manier door het leven te gaan.
Zorg dat je regelmatig bewust rust neemt, ook als je denkt het niet nodig te hebben. Maak er een gewoonte van. Doe je dat niet, dan doet je lichaam het vanzelf voor je. Je wordt ziek, komt in een burn-out terecht, je krijgt een paniekaanval etc.
Het lichaam is een meesterlijk bouwwerk met een wonderbaarlijke veerkracht maar die is niet eeuwigdurend. Je kan dit allemaal voor zijn door regelmatig even stil te staan om te bekijken of wat je aan het doen bent past bij hoe jij je voelt en wie je nu bent.
Velen van ons zijn een diepgaand contact met het lichaam verloren. We lopen ons hoofd achterna, willen doelen bereiken, meer geld, carrière maken en ga zo maar door. We zijn niet meer bezig met hoe voel ik me daar eigenlijk bij en is dat wel wat ik diep van binnen wil? Door dit wel te doen kan je veel toekomstige ellende voorkomen.
Hoe kan je TRE® inzetten bij angst?
‘Wanneer je angst bekijkt als een waarneming van ons autonome zenuwstelsel, dan helpt TRE® om dit proces te versoepelen. Deze versoepeling zorgt ervoor dat je makkelijker, ook al zit je in een stresssituatie, weer terug kan keren naar een situatie van rust. Ben je bekend met de autonome ladder’, vraagt Tim? Ik moet diep graven dus ik knik een beetje weifelend. ‘De autonome ladder bestaat uit fases van onze staat van zijn. Wanneer we naar angst kijken zijn deze fases; van veilig, naar vlucht, naar bevries en weer terug. We lopen allemaal dagelijks wel 10 keer over dat trappetje heen. Vaak hebben we dat niet eens in de gaten of staan we er heel kort bij stil. Maar voor iemand die een trauma en/of een angstproblematiek heeft, is dat een enorme klus. Deze mensen blijven vaak te lang hangen op de vecht- of vlucht trede. Soms hebben ze wel 2,5 dagen nodig hebben om weer af te kunnen dalen naar de veilige trede. En daar bevindt zich de meerwaarde van TRE®, en overigens elke goede traumabehandeling; om deze mens te leren om weer soepel over die autonome trap te leren lopen met stapjes die voor hem of haar veilig voelen’.
Hoe werkt de release bij TRE®
Een week later ontmoet ik Tim weer tijdens een workshop om het releasen aan den lijve te ondervinden. Dit keer met een lege maag en stretchbare outfit. Tim organiseert deze workshops regelmatig om mensen kennis te laten maken met TRE®. Ik ben niet de enige die interesse heeft in deze oeroude manier van ont-spannen, bedenk ik me terwijl ik me aan iedereen voorstel. Na een korte introductie worden we uitgenodigd om een aantal oefeningen te doen die een bepaalde spierspanning opbouwen. Dit maakt het makkelijker om straks de release op te wekken, zegt Tim. Na deze reeks oefeningen gaan we op ons matje liggen met de voetzolen tegen elkaar. Tim vraagt ons om onze bekken drie keer op te tillen, deze pose een minuut vast te houden en vervolgens weer los te laten. Best pittig, zeker na al die andere oefeningen. Dan mogen we onze knieën vanuit de vlinderpositie langzaam naar elkaar toe bewegen, elke keer zo’n 5 cm. Hou deze positie zo’n 2 minuten vast en beweeg ze dan weer 5 sm omhoog, zegt Tim. Nadat ik dit een paar keer gedaan heb merk ik dat mijn benen beginnen te trillen, eerst heel lichtjes en dan steeds heftiger. Ondertussen doe ik nog steeds mee met de oefening totdat mijn knieën recht en mijn voetzolen op de grond staan. Het trillen gaat door en het gaat vanzelf. Ik hoef er niets voor te doen, een hele aparte gewaarwording. Na 15 minuten vraagt Tim ons om onze benen langzaamaan weer te strekken en is de oefening afgelopen. We liggen nog een beetje na en ik voel me helemaal ontspannen, heerlijk.
Hoe zit een TRE® -traject eruit?
Zoals eerder gezegd is de release een onderdeel van het totale TRE®-traject. We gaan ook aan de slag met hoe je jezelf weer in de hand krijgt wanneer er zich een (paniek)situatie voordoet. Hoe het uiteindelijke TRE®-traject eruitziet is voor iedereen verschillend. Dit heeft te maken met de problematiek en de persoonlijkheid van de betreffende persoon. Maar heb je het door, weet je hoe het releasen werkt en hoe je jezelf kan reguleren, dan heb je daar je hele verdere leven profijt van. Het is niet nodig om te praten over wat je overkomen is. Het mag natuurlijk wel, maar het hoeft niet. Het wel of niet praten heeft geen effect op de effectiviteit van de methodiek. Gemiddeld zijn 3 à 5 begeleidde sessies voldoende om zelf aan de slag te gaan met TRE®.
Voordelen van TRE®
– Het vermindert en verwerkt stress-, angst- en spanningsklachten
– De methodiek is gebaseerd op een natuurlijk en oeroud herstelproces van je lichaam.
– Het onderdeel ‘releasen’ is eenvoudig aan te leren.
– Onverwerkte emoties kunnen met behulp van de oefeningen losgelaten worden
– Je hoeft niet te praten over wat je overkomen is, maar het mag wel.
– Je gaat samen met een gecertificeerd TRE-provider op zoek naar een manier waarop je jezelf kunt reguleren wanneer je in een voor jou spannende situatie terecht bent gekomen (bijvoorbeeld, zoals bij mij het geval was in het lunchcafeetje).
– Heb je eenmaal een manier gevonden die werkt voor jou, heb je daar je hele leven profijt van.
Wat kan TRE® voor jou doen?
TRE® kan ervoor zorgen dat je gaat leren hoe jouw lichaam en geest werkt en wat je in bepaalde situaties zelf kunt ondernemen om je weer in een staat van rust te brengen. Ik ben ook niet de hele dag ontspannen, zegt Tim. Als ik naar de supermarkt loop en iemand rijdt me bijna omver met een scooter, dan schiet ik ook van de veilig naar de vecht-vlucht stand. Aan elke stand zit een bepaalde reactie gekoppeld, lichamelijk maar ook zintuigelijk, dat is menselijk. Het gaat erom dat ik weet hoe ik weer moet terugkeren naar mijn standje veilig. Dat is belangrijk, hoe ga jij hiermee om? Vervolg je je weg in rust of blijf je hangen in de energie van deze korte encounter, met alle gevolgen van dien? Samen met een TRE®-provider kan je een manier vinden die bij jou past. Via de website tre-nederland.nl kan je gecertificeerde TRE® providers vinden waaronder Tim Goedvolk, eigenaar van Goed-Coaching en TRE® provider.
TRE® een paar maandjes later.
Een tijdje terug merkte ik dat ik te veel hooi op mijn vork had genomen. Mijn lichaam glijdt dan langzamerhand af in de hyperventilatiestand. Maar, er was verschil met vorige hyperventilatieaanvallen. Mijn lichaam begon ongecontroleerd begon te trillen. En koud had ik het niet. En ineens dacht ik; hé misschien heeft mijn lichaam mijn kennismaking met TRE® opgeslagen en herkent het nu deze manier van releasen? Net als Rakkertje doet wanneer hij angstig is? Ik bel Tim en vraag of dit kan? En inderdaad, het kan goed zijn dat mijn lichaam een nieuwe manier heeft gevonden om het te veel aan spanning kwijt te raken. Daar ben ik blij mee want een echte lichamelijke uitlaatklep had ik niet, behalve sinds kort Ecstatic Dance. Ik plan wel direct de tip van Tim, mijn wekelijkse ‘me-time’ momentje, in de agenda want voorkomen is beter dan genezen, nietwaar…!