Net als vreugde, verdriet, geluk, boosheid en schaamte is angst een emotie. Een innerlijk gevoel wat zich vaak moeilijk laat omschrijven. Ieder mens heeft en ervaart emoties, meestal als gevolg van een gebeurtenis of situatie. Als een golf denderen ze, soms onverwacht, je gevoelswereld binnen. Het kan zijn dat ze zomaar ineens weer verdwijnen maar vaak blijven ze terugkeren. Zeker wanneer een emotie niet helemaal ‘doorleefd’ wordt. Het leggen van een stevige fundering zorgt ervoor dat je niet omvergeblazen wordt.
Zie angst als ‘n gast
Hoezo praat je over een ‘gast?’ Vraagt een vriendin die ik het plan voor mijn nieuwe project, Holi-Me, voorleg. Waarom noem je het beestje niet bij de naam, namelijk een angststoornis? Nou, omdat deze ‘gast’ een verhaal heeft, zeg ik, doelend op het gedicht van Jalal ad-Din Rumi, een 13-eeuwse filosoof, dichter en soefi-mysticus, ‘Guesthouse’ (zie hieronder). Deze angst, deze gast, is niet zomaar op mijn pad gekomen en heeft ook niet zomaar besloten om jaren naast me te blijven lopen. Ik heb hem klaarblijkelijk daarvoor toestemming gegeven. En ik wil graag uitvogelen wat hij mij te vertellen heeft. Ik wil ‘vriendjes’ worden met deze ‘gast’, vrienden die elkaar respecteren en los kunnen laten. Maar daarvoor zal ik er eerst uit moeten vinden waarom juist mijn herberg heeft uitgekozen voor een ‘longstay’
Human Guesthouse
This being human is a guest house.
Every morning a new arrival.
A joy, a depression, a meanness,
some momentary awareness comes
as an unexpected visitor.
Welcome and entertain them all!
Even if they’re a crowd of sorrows,
who violently sweep your house
empty of its furniture,
still, treat each guest honorably.
He may be clearing you out
for some new delight.
The dark thought, the shame, the malice,
meet them at the door laughing,
and invite them in.
Be grateful for whoever comes,
because each has been sent
as a guide from beyond.
– Jalaluddin Rumi –
Mens-zijn is een herberg
Mens-zijn is een herberg
Elke ochtend nieuw bezoek
Vreugde, depressie, boosheid,
een flits van inzicht komt
als een onverwachte gast
Verwelkom ze; onthaal ze allemaal
Zelfs een menigte verdriet,
die met geweld je huisraad
kort en klein slaat
Behandel elke gast met respect,
misschien komt hij ruimte maken
voor nieuw geluk
De sombere gedachte, schaamte, het venijn
Ontmoet ze lachend bij de voordeur
en verwelkom ze binnen
Wees blij met alles wat zich aandient
Ze zijn stuk voor stuk gestuurd
om jou als raadgever te dienen.
Is jouw herberg klaar voor gasten?
De staat van onze ‘herbergen’ verschilt. Van een mooi, licht, ruim en fleurig chalet tot een bouwval met potentie. Beide zijn goed, en beiden hebben onderhoud nodig. Hoe goed je bent in het onderhouden van jouw herberg, maakt het verschil. Zorg je bij een lekkage dat de regenpijp vervangen wordt, of werk je de pijp bij met een stukje waterdichte tape? Oftewel, pak je het probleem grondig aan, of lap je het op totdat het echt niet meer gaat, en alleen vernieuwing ervoor kan zorgen dat je weer jaren verder kan?
Zie de potentie van jouw herberg!
Sommige herbergen beginnen als bouwval. Wanneer je absoluut niet weet waar je moet beginnen met verbouwen, is het lastig om een start te maken. Je kunt bij een ander het kunstje afkijken, of ervoor zorgen dat het jouw herberg goed in het straatje past bij de andere herbergen. Maar elke herberg, ook jouw herberg hoe krakkemikkig ook, is uniek. Pas als je inziet hoe bijzonder jouw herberg is, de potentie en schoonheid door de vieze ramen kan zien, zodra je weet wat jouw herberg daadwerkelijk nodig heeft, kan je beginnen met (ver)bouwen.
Renoveren, waar begin je?
Ook in mijn herberg is er werk aan de winkel. Zoals ik al in het E-book ’Angst’ beschreef, zijn er meerdere oorzaken die vragen om onderzoek en onderhoud. Ik zie de potentie maar vind het lastig om een goede methode te kiezen. Er zijn zoveel wegen die naar Rome leiden waardoor ik het spoor een beetje bijster ben. Ondertussen verstrijken de jaren en ontstaan er acute situaties. Situaties die vragen om een complete renovatie zodat mijn herberg overeind blijft staan. Situaties die voorkomen hadden kunnen worden wanneer ik het potentiële probleem direct aangepakt had. Dat is, als ik had geweten hoe ik dat moest doen.
Stilstand is achteruitgang. Mijn kop in het zand steken en wachten totdat de situatie zichzelf oplost, heeft ook hier absoluut geen zin. Wat klein begint, als een schimmel, infecteert ongemerkt de hele herberg wanneer je het zijn gang laat gaan. Het is belangrijk om een goede basis te hebben zodat je elke gast, hoe verschillend dan ook, welkom kunt heten en de gastvrijheid kunt bieden die ze nodig hebben. Alleen op deze manier kunnen ze ook weer naar alle tevredenheid vertrekken, en jou een sterrenreview geven.
Heropening
Tijdens een grondige renovatie mijn herberg kwamen diverse gasten één voor één langs om te kijken hoe het geworden was. Zowel ‘Vreugde’, ‘Verdriet’ en zelfs Liefde vonden hun plek. Niet alle kamers waren klaar, de keuken, het hart van de herberg, had nieuwe apparatuur gekregen en moest opgestart worden. Ineens werd er luid geklopt. De deur begaf het bijna, ‘Angst’ stond weer voor de deur. Oh nee, niet weer! Ik deed niet open. ‘Angst’ bleef kloppen, maar ik barricadeerde de deur. Zolang ik maar rustig binnen, en hij buiten stond, was het goed. Maar ik besefte me al gauw dat een herberg open moet zijn om bezoek van allerlei pluimage te ontvangen. Dus ik zette de deur voorzichtig op een kier. Angst had echter geen boodschap aan voorzichtigheid. Hij smeet de deur open, kwam tierend en luid stampend binnen en ging aan de keukentafel zitten. Ik was geschokt! Ik was echt in de veronderstelling dat hij de afgelopen jaren zijn heil elders had gevonden, maar nu was hij mijn herberg weer met grote gebaren binnengedrongen, wachtend om bediend te worden.
Zorg voor een 5-sterrenreview
Ik kan om hem heen blijven dralen en hem te eten geven, zoals ik altijd gedaan heb. Maar ik weet ook dat ik een keer met hem in gesprek moet als ik wil weten waarom hij zich een tijdje op de achtergrond heeft kunnen houden. Want helemaal verdwenen was hij blijkbaar niet. En vooral waarom hij nu weer met een enorm gevoel voor theater aan mijn keukentafel zit.
Wat beweegt hem om hier maar rond te blijven hangen. Wat heeft hij mij te vertellen? Waarom viel zijn keus op mijn ‘guesthouse’? Heeft het te maken met mijn adoptie? Het overlijden van mijn vader? Of hoe ik naar de wereld kijk? Ik weet het niet maar ik ga erachter komen. Hij zit er inmiddels zo lang dat hij bij het meubilair hoort. En wellicht is dat ook een reden van zijn verblijf. Hij heeft het teveel naar zijn zin. Ik heb hem te veel zijn gang laten gaan. Te makkelijk geweest. Ik ga me wat meer met hem bemoeien, vragen waarom hij de dingen doet die hij doet. Hem een beetje loswrikken uit zijn stoel, op een nette manier natuurlijk. Kijken wat dat oplevert. En ik hoop dat hij uiteindelijk tevreden vertrekt, en een dikke fooi op zijn nachtkastje achterlaat.