logo holi-me vierkant

Angst is een epidemie

Steeds meer mensen zoeken hulp voor geestelijke gezondheidsproblemen en melden zich aan bij instanties die hierin gespecialiseerd zijn. Ongeveer 20% van de jongeren worden gediagnosticeerd met angststoornissen. En dit zijn alleen diegene die er dusdanig last van hebben dat ze een arts raadplegen, gediagnostiseerd worden en een verwijzing van de huisarts krijgen om hulp te krijgen, zegt Gabor Maté, gepensioneerd arts en spreker. Dus dit is eigenlijk het topje van de ijsberg.

Gabor Maté

Gabor Maté wil mensen bewust maken van zijn visie over de ontwikkeling van de kinderen, gezondheid, ziekte en trauma. Om deze boodschap kenbaar te maken reist hij de hele wereld rond en spreekt voor iedereen die het maar wil horen. Maté richt zich met name op de vroege jeugdervaringen, de ontwikkeling van het brein en hoe er deze ervaringen leiden tot bepaald gedrag en lichamelijke en geestelijke ziektes. Ik kreeg een tip over zijn documentaire ‘The Wisdom of Trauma’ en raakte geïntrigeerd door zijn zienswijze en holistische kijk op het menszijn.

{

‘Trauma is de gemeenschappelijke deler voor vrijwel alle geestelijke en lichamelijke aandoeningen’ 

– Gabor Maté, ‘The wisdom of Trauma’ –

Onze jonge brein

De relatie tussen fysieke en mentale ziekten wordt door velen nog steeds als controversieel en onorthodox gezien maar Maté is ervan overtuigd dat emoties verbonden zijn met ziektes, verslavingen en psychische aandoeningen. Maté zegt; ons brein heeft zich na de geboorte nog niet volledig ontwikkelt waardoor het kwetsbaar is voor de omstandigheden waarin de pasgeborene zich verkeert. Dit kan goed maar ook niet zo goed uitpakken. De neuronen die het nuttigst zijn om te overleven in die specifieke omgeving worden in stand gehouden, de rest sterft af of worden op non-actief gezet. Hierdoor ontstaan gespecialiseerde hersencircuits die je rest van je leven zullen vormen.

Adoptie

Na mijn geboorte werd ik direct afgestaan. Mijn biologische moeder heeft mij niet gezien en kreeg zelfs een blindoek op tijdens de bevalling. Ik kreeg de eerste maanden van mijn leven te maken met verschillende verzorgers. In een psychische evaluatie, 3 maanden na mijn geboorte, staat vermeld dat ik een weinig toeschietelijke baby was die je niet aan het lachen kreeg. Het lezen van ‘Het verstrooide brein’ gaf me een hoop inzicht in waarom ik in het internaat een afwachtende houding aannam en ook wat de effecten waren/zijn op mijn verdere leven.

Autheniciteit

Wij zijn allemaal authentiek. Je kan niet, niet authentiek zijn. Velen zijn er alleen niet mee in contact, zegt Maté. Al onze aangeleerde mechanismen houden ons weg van onze authentieke zelf. Mechanismen, zoals bijvoorbeeld altijd maar aardig zijn. Wanneer je jezelf bewust bent van deze automatische gedragingen waaruit je persoonlijkheid is opgebouwd, kan je jezelf ervan bevrijden.

Hoe je jezelf moet gedragen wordt ons met de paplepel ingegoten. Maar daarmee ontstaat er ook een angst. Want stel dat je ineens niet meer aardig doet, dan zou je zomaar eens niet meer geaccepteerd kunnen worden. En dat blijkt één van de grootste angsten die ons mensen treft. Er niet meer bij horen, alleen zijn, niet (meer) geaccepteerd worden.

{

‘De grootste stress van de mensheid zijn haar emoties. Daarbij is de grootste stress om te proberen iemand te zijn die je niet bent.’

– Hans Selye, endicrinoloog –

Overleven

En daarmee zeggen we ook dat wie we eigenlijk zijn, niet goed genoeg is. Je velt, bewust of onbewust, een oordeel over jezelf met alle psychische en fysieke gevolgen van dien. Zeker wanneer je in de veronderstelling bent dat je dit niet kan veranderen; ‘zo ben ik nu eenmaal’ (al kan dit overigens ook met gemakzucht te maken hebben). We hebben dit al heel vroeg in ons leven meegekregen middels onze ouders, opvoeders, omgeving, leraren, religie etc. Zo hebben we ons gaandeweg nog veel meer dingen wijsgemaakt om te overleven. En waarschijnlijk doe jij dit ook met jouw kinderen, omgeving etc.

Hoe raken we onszelf kwijt?

Trauma betekent ontkoppeling van het zelf, zegt Maté. Het is te pijnlijk om onszelf te zijn en daardoor ontstaat er een levenslange dynamiek die ons steeds verder van onze essentie verwijderd. Het wordt steeds lastiger om met emoties om te gaan en we luisteren niet meer naar onze onderbuikgevoelens waardoor levensgevaarlijke situaties kunnen ontstaan.

Trauma heeft ook effect op onze hersenen, aangezien deze zich mede ontwikkelen door de interactie met de omgeving. Belangrijke delen van de hersencircuits vernauwen. Als gevolg hiervan gaan we niet alleen anders om met toekomstige stresssituaties maar heeft dit ook gevolgen voor onze empathische vermogens. Kinderen, en ik denk dat het ook voor volwassenen geldt, raken niet getraumatiseerd omdat ze gewond raken, we raken getraumatiseerd omdat we alleen zijn met de pijn.

Wachtlijsten GGZ

Momenteel wachten 80.000 mensen op een aanmeldgesprek of behandeling van de GGZ. Meer dan de helft moet langer wachten dan de afgesproken norm van 14 weken, zegt de GGZ in het artikel ’Natuur moet wachtlijsten in de GGZ verlichten’ van 17 dec jongsleden.

Maté zegt dat het goed is om je te verdiepen in de oorzaak van je situatie en de gewoontes die je daarbij ondersteunen. En als een wandeling in de natuur je helpt om een (destructief) patroon te doorbreken en meer binding met jezelf te krijgen, dan is dat zeker toe te juichen.

Ik heb nog niet alles gelezen en gezien van Gabor Maté maar ik raakte al snel door hem geïnspireerd en wilde zijn gedachtengoed graag met jullie delen. Wil je meer weten, kijk dan ook eens op YouTube waar je veel filmpjes van hem voorbij zit komen. Zijn ‘liefde’ voor ayahuasca deel ik overigens niet, dat durf ik (nog) niet aan, al hoor ik er wel bijzondere verhalen over.

Holi-me Roadtrip, Gabor Mate

Gabor Maté

Gabor Maté werd geboren in Boedapest en immigreerde in 1965 naar Canada. Hij is onderscheiden voor zijn werk op het gebied van verslavingsbehandeling en zijn bijdragen aan het begrijpen van geestelijke gezondheid en het verband tussen jeugd en verslaving, stress en de ontwikkeling van kinderen. Zie ook Wikipedia

Boeken:
– Het verstrooide brein (1999)
– Wanneer je lichaam nee zegt (2003)
– Laat je kind niet los (2004)
– Hongerige geesten (2008)
– De mythe van normaal (2022)

Film & video
– De kracht van verbinding (2020)
– Een masterclass voor genezers (2020)
– Genezing van trauma en verslaving (2020)
– Wijsheid van trauma (2021)

Pin It on Pinterest

Share This